Δευτέρα 30 Ιανουαρίου 2012

Της Έλενας Κιουρκτσή Το καλοκαίρι βρίσκεται προ των πυλών και βασικός πρωταγωνιστής είναι το…σώμα. Σαγηνευτικό, προκλητικό, αποκαλυπτικό και ιδιαίτερα «φλύαρο». Όμως πότε οι κινήσεις του φανερώνουν ενδιαφέρον, έρωτα, πόθο ή ψεύδονται παρότι τα λόγια λένε άλλα. Πως μπορούμε με ένα βλέμμα να αντιληφθούμε τους κώδικες της ερωτικής αποδοχής ή αδιαφορίας; Τελικά το σώμα μιλάει και αν ναι, ποια γλώσσα;


Το σώμα λέει όσα οι λέξεις δεν μπορούν, υποστήριζε η Μάρθα Γκράχαμ.
Ας φανταστούμε λοιπόν, ότι βρισκόμαστε πίσω από ένα τζάμι και προσπαθούμε να επικοινωνήσουμε με κάποιον άνθρωπο που βρίσκεται από την άλλη μεριά.
Η φωνή μας δεν ακούγεται, ούτε και η δική του. Όμως με κάποιο τρόπο καταφέρνουμε να συνεννοηθούμε. Πως γίνεται αυτό;
Υπάρχουν πολλά σήματα που μας μεταδίδουν πληροφορίες για το τι συμβαίνει γύρω μας αλλά και ποικίλοι τρόποι να δείξουμε το πως αισθανόμαστε χωρίς λόγια.
Όλα αυτά οριοθετούν την γλώσσα του σώματος ή αλλιώς τη μη λεκτική επικοινωνία.
Πρόκειται για χειρονομίες, σωματικές κινήσεις ή εκφράσεις προσώπου που επιστρατεύουμε συνειδητά, υποσυνείδητα ή ακόμη και μιμητικά, ώστε να επικοινωνήσουμε χωρίς να μιλάμε.
Το παράδοξο είναι ότι, χρησιμοποιώντας τον προφορικό λόγο, μεταφέρουμε το μήνυμα που επιθυμούμε σε ένα ποσοστό μόλις 10%. Το υπόλοιπο 90% μεταδίδεται μέσω των παραγλωσσικών σημάτων όπως είναι ο τόνος και η χροιά της φωνής, η προφορά ή η ταχύτητα της ομιλίας και η συμπεριφορά του σώματος.
Είναι χαρακτηριστικό πως ο Ζίγκμουντ Φρόιντ άκουγε προσεκτικά τους ασθενείς του, αλλά έδινε ιδιαίτερη βαρύτητα και σε αυτές τις «λεπτομέρειες».
Γιατί θεωρούσε, ότι οι συγκεκριμένες συνιστούν το μονοπάτι μέσω του οποίου θα αντιλαμβανόταν και θα κατανοούσε αυτό που κατοικοέδρευε στο ασυνείδητο όσων εξέταζε ή θα εντόπιζε κάτι που ενδεχομένως επιχειρούσαν να αποκρύψουν.
Όμως είναι λάθος να ερμηνεύουμε μεμονωμένα μια κίνηση ή χειρονομία, διότι η «αποκρυπτογράφηση» της επιτυγχάνεται σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα μηνύματα της λεκτικής ή μη λεκτικής επικοινωνίας. Άλλωστε, με τον ίδιο τρόπο λειτουργούμε όταν θέλουμε να κατανοήσουμε το νόημα μιας λέξης ή πρότασης σε ένα κείμενο: λαμβάνουμε υπόψη μας τα συμφραζόμενα.
Ποιοι είναι, όμως, οι «σιωπηλοί» κώδικες στις ερωτικές σχέσεις και πως γίνονται αντιληπτοί;
Το πρώτο…βήμα
Το φλερτ και η πιθανή συνέχειά του με τη μορφή ερωτικής σχέσης είναι γεμάτα από μη λεκτικά σήματα εξηγεί η κα Χριστίνα Σαμαράκη Συμβουλευτική Ψυχολόγος, MSc. Ακόμα κι αν δεν χρησιμοποιήσουμε τον προφορικό λόγο μπορούμε να καταλάβουμε ότι ένα άτομο μας βρίσκει ελκυστικούς ή αντίστοιχα να δείξουμε, ότι μας ενδιαφέρει. Η εξωτερική εμφάνιση είναι το πρώτο πράγμα που μας ελκύει για να επιδιώξουμε περαιτέρω γνωριμία. Ωστόσο, δεν σχετίζεται μόνο με το φυσικό παρουσιαστικό και το ντύσιμο, αλλά περιλαμβάνει και όλα τα στοιχεία της γλώσσας του σώματος, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο αυτά χρησιμοποιούνται.
Μέσα από το βλέμμα, τις εκφράσεις του προσώπου και τις χειρονομίες αντιλαμβανόμαστε τις ερωτικές προθέσεις ενός άνδρα ή μιας γυναίκας. Μεταχειριζόμενοι τα ίδια στοιχεία, «περνάμε» με τη σειρά μας τα δικά μας μηνύματα. Κάποια σήματα γίνονται αντιληπτά σε ασυνείδητο επίπεδο, όπως είναι η διεύρυνση της κόρης του ματιού. Άλλοι κώδικες πάλι αποκωδικοποιούνται συνειδητά, όπως ένα επίμονο κοίταγμα ή ένα χαμόγελο που απευθύνεται σε εμάς.
Σημαντικό ρόλο βέβαια διαδραματίζει και η εμπειρία που έχουμε στον τομέα του φλερτ, επισημαίνει η ψυχολόγος. Διότι μέσα απ’ αυτήν εκπαιδευόμαστε ώστε να αναγνωρίζουμε τις ενδείξεις που συνηγορούν στο ερωτικό ενδιαφέρον.
Παραδοσιακά γνωρίζουμε ότι οι άνδρες είναι εκείνοι που ξεκινούν την ερωτική προσέγγιση, όμως με την ενδυνάμωση του ρόλου της γυναίκας, πλέον η πρωτοβουλία για το πρώτο βήμα δεν είναι ευδιάκριτη.
Στη πραγματικότητα ανεξάρτητα από κοινωνικά στερεότυπα και εποχές, η γυναίκα είναι που στέλνει τα πρώτα σήματα στον άνδρα ,ώστε να αρχίσει να τη φλερτάρει, διευκρινίζει η κα Σαμαράκη. Απλώς ο τρόπος της, είναι συχνά τόσο ανεπαίσθητος και διακριτικός που δημιουργεί την εντύπωση πως ο άνδρας κινεί τα νήματα της ερωτικής πρόκλησης.
Συνήθως θα κοιτάξει επίμονα τον άνδρα που την ελκύει κι αν της το ανταποδώσει, τότε θα αποσύρει το βλέμμα της. Ύστερα θα το επαναλάβει μερικές φορές, ώσπου να σιγουρευτεί ότι υπάρχει αμοιβαίο ενδιαφέρον.
Αυτό δεν αποκλείει το γεγονός ότι υπάρχουν φορές που οι άνδρες προσπαθούν να πλησιάσουν μια γυναίκα , χωρίς να λάβουν από εκείνη την…πρόσκληση και ανάλογα είτε πετυχαίνουν ή αποτυγχάνουν.
Όπως και να έχει, η μη λεκτική επικοινωνία είναι πιο αυθόρμητη στο ερωτικό κάλεσμα και για τα δυο φύλα. Και πολύ πιο ειλικρινής από ότι οι λέξεις, προκειμένου να διαπιστώσουμε αν κάποιος ερωτοτροπεί μαζί μας.
Ακόμα κι αν προφορικά το αρνείται, το σώμα δείχνει τις πραγματικές προθέσεις.
1 «Δεν ενδιαφέρομαι» σημαίνει:
  • Κλειστές κινήσεις, δηλαδή σταυρωμένα χέρια ή και πόδια (όταν οι γυναίκες φορούν φούστα δείχνει απλά ευπρέπεια).
  • Αποφυγή οπτικής επαφής.
  • Προσανατολισμός του σώματος (και κυρίως των ποδιών) προς την έξοδο και γενικά μακριά από τον συνομιλητή.
  • Κλίση του σώματος προς τα πίσω, διατήρηση «ευπρεπούς» απόστασης και έλλειψη σωματικής επαφής
  • Εκφράσεις που δείχνουν αδιαφορία, νευρικότητα ή δυσφορία.
  • Απουσία αυθεντικού και αυθόρμητου χαμόγελου.
  • Έλλειψη αντιγραφής ή συντονισμού των κινήσεων του ακροατή με τον προφορικό λόγο του ομιλητή.
  • Ακόμα κι αν κάποιος εκφράζει λεκτικά ότι ενδιαφέρεται, εφόσον εμφανίζει τα παραπάνω στοιχεία, μάλλον… ψεύδεται.
Πώς θα καταλάβω…
Οι γυναίκες είναι γενετικά εφοδιασμένες με ιδιαίτερα ανεπτυγμένη την ικανότητα αποκωδικοποίησης της γλώσσας του σώματος, αναφέρει η ψυχολόγος.
Ρόλο σε αυτό παίζει η γενεσιουργός φύση τους, που τις θέλει όταν γίνονται μητέρες να μπορούν να επικοινωνούν μη λεκτικά με το βρέφος και να έχουν καλύτερη διαίσθηση. Κατά συνέπεια, καταλαβαίνουν ευκολότερα πότε ένας άνδρας τις επιθυμεί. Τα στοιχεία που τους το υπαγορεύουν, είναι τα τυπικά στη διαδικασία του φλερτ.
Ένας άνδρας θα τεντώσει το θώρακά του και θα προσπαθήσει να δείχνει ψηλότερος για να τραβήξει την προσοχή τους.
Στη συνέχεια, θα τονίσει κομψά το επίμαχο σημείο της ανδρικής φυσιολογίας, τοποθετώντας τους αντίχειρες στη ζώνη ή στις τσέπες του παντελονιού του.
Έτσι δηλώνει διαθέσιμος, αλλά και έτοιμος για τις προθέσεις του.
Αν αυτή η στάση συνοδεύεται από προσανατολισμό του σώματος προς τη γυναίκα , φανερώνει χωρίς αναστολές το ενδιαφέρον του. Ακόμα κι αν βρίσκονται οι δυο τους αναγκαστικά δίπλα-δίπλα-αντί πρόσωπο με πρόσωπο - το παπούτσι του άνδρα θα δείχνει προς το μέρος της. Ένα χαμόγελο στη συγκεκριμένη φάση βοηθά στη συνέχιση του φλερτ. Μόνο αφού την προσεγγίσει, θα αρχίσει τη λεκτική επικοινωνία.
Σύμφωνα με την κα Σαμαράκη, οι άνδρες δυσκολεύονται περισσότερο να καταλάβουν πότε μια γυναίκα τους φλερτάρει, γι’ αυτό κι εκείνες διαθέτουν μεγαλύτερη γκάμα σημάτων ερωτοτροπίας.
Επιστρατεύουν όλο τους το σώμα, κυρίως όμως, τα δυνατά θηλυκά τους σημεία και με τις κατάλληλες κινήσεις δείχνουν με χαριτωμένο, αλλά σαφή τρόπο την «αποπλανητική» τους διάθεση. Κάποια ενδεικτικά παραδείγματα είναι το τίναγμα των μαλλιών προς τα πίσω - ή με το χέρι-για να φανεί το πρόσωπο τους αλλά και το ύφος που προσδίδουν στο βλέμμα τους.
Μέσα από αυτό θα επιδιώξουν να φανούν ανυπεράσπιστες και υποταγμένες, κάτι που αρέσει στους άνδρες και εγείρει την επιθυμία προστασίας. Τα ίδια συναισθήματα προκαλεί στο ισχυρό φύλο και η αποκάλυψή του λαιμού της γυναίκας, με την κλίση του κεφαλιού προς τα πίσω. Πρόκειται για κώδικες αποδοχής που έχουν τις ρίζες τους στους πρωτόγονους ανθρώπους(κοινωνική συνήθεια μπροστά σε κάποιον ισχυρό). Άλλο ένα ενδεικτικό στοιχείο του φλερτ είναι η έκθεση του καρπού, μια κίνηση ερωτοτροπίας που γίνεται έντονη όταν μιλάει και κουνάει τα χέρια της μια γυναίκα. Το ίδιο μήνυμα εκπέμπει όταν ακουμπά το πρόσωπο ανάμεσα στα χέρια της «παίζει» με τα χείλη της ή διορθώνει το ρούχο που φορά, τονίζοντας επιμελώς τη θηλυκότητα της.
Κώδικες χωρίς «φύλο»
Εκτός από τις χαρακτηριστικές κινήσεις για το κάθε φύλο χωριστά, υπάρχουν και κοινά σήματα ερωτοτροπίας, αναφέρει η κα Σαμαράκη. Μέσα από τον τρόπο που χρησιμοποιεί κανείς το χώρο γύρω του, αλλά και τη σωματική επαφή φανερώνει την ερωτική του διάθεση. Κάθεται λοιπόν πιο κοντά στο άτομο που τον ενδιαφέρει σε απόσταση τέτοια, ώστε να αγγίζονται ανεπαίσθητα ή δήθεν τυχαία.
Το πώς ανταποκρίνεται κανείς στο άγγιγμα δίνει πολλές πληροφορίες για τη συνέχεια της γνωριμίας. Ιδιαίτερα σε χώρους με δυνατή μουσική που είναι δύσκολη η λεκτική επικοινωνία, η γλώσσα του σώματος και οι αισθήσεις αποτελούν το κύριο μέσο ανταλλαγής μηνυμάτων. Η στάση ή η θέση που παίρνουν δυο άνθρωποι μεταξύ τους δηλώνει με σαφήνεια στους γύρω τους ότι δεν θέλουν «εισβολές» τρίτων. Προκειμένου να το πετύχουν κάθονται πρόσωπο με πρόσωπο και μέσω των ποδιών τους «δείχνουν» ο ένας προς τον άλλον.
Όταν υπάρχει η επιθυμία να δημιουργηθεί εγγύτητα, γίνεται φανερή από το βλέμμα οικειότητας, δηλαδή εκείνο που κατευθύνεται στην τριγωνική περιοχή που σχηματίζουν τα μάτια με το στήθος και τα «επίμαχα σημεία».
Η προτίμηση ενός ατόμου απέναντι μας – είτε είναι άνδρας είτε γυναίκα - φαίνεται και από τον τρόπο μας χαμογελά.
Στην πρώτη οπτική επαφή, το χαμόγελο είναι μισό και συχνά ανεπαίσθητο, καθώς όμως προχωρά η γνωριμία, χαμογελά πλατιά με το στόμα συνήθως ανοιχτό και τα δόντια να φαίνονται. Επίσης η στάση που παίρνει για να δείξει το ενδιαφέρον του είναι συνήθως «ανοιχτή», χωρίς δηλαδή να σταυρώνει τα χέρια ή να σφίγγει τα γόνατα. Οι κινήσεις του γίνονται πιο έντονες όταν απευθύνεται σε εμάς και περισσότερες απ’ ότι συνήθως. Εφόσον αποδεχόμαστε το φλερτ του, αυθόρμητα ο ένας προσανατολίζει το σώμα του προς τον άλλο και ενδεχομένως πρόσωπο με πρόσωπο, όταν αυτό είναι εφικτό. Τότε το άγγιγμα έρχεται ως φυσική συνέπεια.
Σε αυτή τη φάση οι αμοιβαίες κινήσεις προσοχής και φροντίδας σηματοδοτούν τη μετακίνηση σε πιο προχωρημένο επίπεδο σχέσης, αποκαλύπτοντας αποδοχή και τρυφερότητα. Συνήθως οι γυναίκες ισιώνουν τη γραβάτα των ανδρών ή ξεσκονίζουν τα σακάκι τους, ενώ οι άνδρες θα μετακινήσουν απαλά τα μαλλιά της γυναίκας. Τέλος, όταν οι κινήσεις του ενός αντανακλούν τις κινήσεις του άλλου, όπως όταν για παράδειγμα σηκώνουν ταυτόχρονα το ποτήρι για να πιούν, φαίνεται ότι αρχίζει να υπάρχει μια έντονη αμοιβαιότητα μεταξύ τους. Το ίδιο συμβαίνει και όταν οι εκφράσεις του ακροατή συγχρονίζονται με το ρυθμό ομιλίας της άλλης πλευράς, καταλήγει η κα Σαμαράκη.
Φαίνεται λοιπόν ότι το φλερτ είναι ένα πολύπλοκο και ταυτόχρονα ιδιαίτερα ενδιαφέρον παιχνίδι της γλώσσας του σώματος ενώ τα λόγια που θα χρησιμοποιήσουμε ή τα θέματα που θα συζητήσουμε μάλλον είναι το τελευταίο κομμάτι αυτού του προαιώνιου παζλ.
2 Προς αποφυγή παρεξηγήσεων:
  • Οι άνδρες συχνά εκλαμβάνουν μια φιλική προσέγγιση ως σεξουαλική πρόταση, πιθανότατα γιατί έχουν πιο συχνά το σεξ στο μυαλό τους.
  • Μια γυναίκα μπορεί να ασχολείται με τα μαλλιά της από εκνευρισμό ή συνήθεια και όχι με πρόθεση να ερωτοτροπήσει.
  • Ακόμα κι αν υπάρχει ένα σύνολο κινήσεων που υποδηλώνουν ερωτική διάθεση, είναι απαραίτητο αυτές οι κινήσεις να μας αφορούν. Π.χ. δεν αρκεί ένας άνδρας να μιλά με μια γυναίκα και να της χαμογελά, αν ταυτόχρονα δεν την κοιτάζει με «βλέμμα οικειότητας» και δεν έχει στραμμένο το σώμα του προς εκείνη.
  • Κάποιος(άνδρας ή γυναίκα) μπορεί να εκδηλώσει αρνητική στάση επειδή είναι ντροπαλός, εσωστρεφής ή νιώθει άβολα και όχι γιατί δεν ενδιαφέρεται.
  • Ο καθένας μας έχει διαφορετικούς ρυθμούς για το πώς θέλει να εξελίσσεται το φλερτ και είναι λάθος να προχωράμε γρηγορότερα από ό,τι το άτομο που μας ενδιαφέρει, προκαλώντας τη δυσφορία ή τη φυγή του.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου